دستگاه mri ام آر آی شبیه تونلی است که به وسیله آهن ربا دایره ای شکل احاطه شده و این آهن ربا ایجاد میدان مغناطیسی می کند. مخفف کلمات انگلیسی MAGNETIC RESONANCE IMAGING ام آر آی می باشد.
بدن انسان از میلیون ها اتم تشکیل شده و هر اتم به تنهایی مانند یک مغناطیس کوچک عمل می کند و چون قسمت عمده بدن انسان آب و چربی است و آب 2/3 وزن بدن را تشکیل میدهد؛ یعنی تقریبا ۶۳ درصد بدن انسان از اتم هیدروژن ترکیب یافته به علت همین فراوانی هیدروژن در بافت نرم، بافت به سادگی در تصویر ام آر آی دیده میشود. هسته اتم دارای بسامدهای متفاوت است می توان بسامدها را مشخص و با تشدید مغناطیسی هسته به تشخیص فیزیکی و شیمیایی ملکول ها رسید.
دو دانشمند به نام “ادوارد بورسل” و “فیلیکس بلانچ” در سال ۱۹۵۲ به دلیل کار بر روی بسامدها (فرکانس) توانستند نوع آوری جدیدی در کاربرد علمی ساختمان فیزیکی و شیمیایی مولکول ها ایجاد نمایند و جایزه نوبل همان سال را از آن خود کنند.
بین سالهای ۱۹۵۲ تا سال ۲۰۰۰ تحولات عظیمی در صنعت ام آرآی به وجود آمد. در سال ۲۰۰۳ به دلیل پیشرفت قابل ملاحظه ای که توسط دو دانشمند به نام پاول لاتربر و پیتر مانسفيلد بر روی چگونگی ایجاد تصویر دو بعدی و ایجاد یک روش کاربردی به وجود آمد، جایزه نوبل سال ۲۰۰۳ از آن این دو دانشمند گردید.
ام آرآی پیشرفته ترین روش تصویر برداری است که از طریق امواج رادیویی و مغناطیسی میتوان بافت های درونی بدن را دید. خوشبختانه این امواج برای بدن ضرری ندارد. میدان مغناطیستی در دستگاه ام آر آی بین 0.5 تا 2 تسلا (واحد مغناطیس) می باشد.
برای آگاهی از این میدان مغناطیستی باید دانست که میدان مغناطیستی زمین 0.5 گاوس می باشد (هر گاوس یک ده هزارم تسلا می باشد) شدت بیش از ۲ تسلا برای تحقیقات غیر پزشکی است. این میدان مغناطیستی بسیار قوی هر جسم فلزی را که در اتاق ام آر آی باشد به سمت خود می کشد و به همین دلیل در اتاق و نزدیک دستگاه ام آرآی نباید اشیا فلزی وجود داشته باشد.
بیمار هنگام تصویر برداری باید عاری از اجسام فلزی باشد. در سال شاید بیش از ده میلیون نفر از این روش تصویری استفاده می کنند. کسانی که دارای پیس میکر قلبی (باطری قلبی) و یا سمعک هستند امواج دستگاه را دچار اشکال می کنند.
در هنگام ام آر آی زنگ خبری در دستان بیمار قرار می گیرد که در صورت ایجاد خطر احتمالی و یا عوامل دیگر مسئول مربوطه را مطلع گرداند تا از ادامه تصویر برداری جلوگیری به عمل آورد، بیمار داخل دستگاه هنگام تصویر برداری باید بدون تحرک باشد. دستگاه ام آرآی با ارائه تصویر سه بعدی دارای کاربری بسیار وسیع در شناخت بیماری ها دارد. این دستگاه می تواند از ناهنجاری ها و تومورهای ایجاد شده در ستون فقرات، حفره شکم، گردش خون، آسیب های نخاعی، قلب و… کمک شایانی به پزشک بنماید.
بعضی از تفاوت های ام آر آی و سی تی اسکن این است که در سی تی اسکن از اشعه ایکس استفاده میشود ولی در MRI از امواج رادیویی و مغناطیسی، سی تی اسکن پارگی و آسیب دیدگی اعضا بدن، شکستگی استخوان و مهره را بهتر نشان می دهد ولی برای بررسی ستون فقرات و تومور مغزی از ام آرآی استفاده میشود.
برگرفته از کتاب: آشنایی با دستگاه های پزشکی
نویسنده: محمد سرشار
نظرات کاربران