یکی از متداول ترین وسایل مصرفی پزشکی دستکش می باشد که به صورت پلاستیکی، نایلکس، لاتکس، استریل، آن استریل رنگی با پودر و بدون پودر، ونیل (دستکش شفاف) تولید می شود در هر معاینه و عمل پزشکی نیاز به یک نوع از دستکش های فوق می باشد در جلوگیری از عفونت در عمل های مختلف پزشکی دستکش استریل به دلیل عدم آلودگی نقش مهمی ایفا می کند.
انواع دستکش های پزشکی
دستکش های پزشکی، شامل دسته لاتکس، وینیل و نیتریل می باشد.
دستکش لاتکس
این دستکش از مایع شیری رنگ که از درخت HEVEA گرفته و تولید می شود. لاتکس غیر استریل در آزمایشگاه ها و معاینات پزشکی و حتی در محیط های آشپزی که نیاز به انجام کار دقیق با دست است به کار می رود.
دستکش لاتکس استریل کاربری بسیار بالایی در عمل های جراحی و معاینات داخلی پزشکی دارد، احتمال آلرژیک بودن این دستکش برای بعضی از کاربران می باشد به همین دلیل دستکشی با مواد مصنوعی به نام وینیل تولید شده است. استفاده از دستکش استریل لاتکس یکی از موارد مهم در اعمال جراحی است.
دستکش وینیل (VINIL)
این دستکش از مواد مصنوعی کلریدپلی ونیل تولید می شود که ایجاد آلرژی نمی کند، این دستکش کاملا به دست نمی چسبد در مصارف عمومی به دلیل ضخامت بیشتر از لاتکس مانند تمیزکاری، نقاشی، محیط های آزمایشگاهی و آشپزخانه نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
دستکش نیتریل
نوعی دستکش از مواد مصنوعی که بسیار قابل انعطاف در مقابل پارگی می باشد و ایجاد هیچ گونه حساسیتی نمی کند.
دستکش آنتی ویروس
برای جلوگیری از بیماری های خطرناک مانند ایدز یا هپاتیت در عمل های جراحی در بیمارستان ها و مراکز درمانی از دستکش آنتی ویروس استفاده می شود. دستکش آنتی ویروس در برابر برش مقاوم و دارای یک لایه ضد برش است. در برابر برش ناخواسته، جراح را از بیماری ایدز و امثالهم محفوظ نگه می دارد. معروف ترین دستکش آنتی ویروس که در ایران مصرف می شود تولید فرانسه است.
انواع ماسک های پزشکی
الف) ماسک های معمولی
برای جلوگیری از گرد و خاک و آلودگی هوا استفاده می شود و بیشتر مصرف عمومی دارند، مانند ماسک های کاغذی، یک و چند لایه و نمدی
ب) ماسک هایی که مصرف پزشکی عمومی دارند
مانند ماسک اکسیژن، ماسک نازال، ماسک دهان به دهان (CPR) و ماسک N95 و…
ماسک اکسیژن
یکی از روش های مراقبت به هنگام مشکل تنفسی روش اکسیژن رسانی به بیمار می باشد. ریه ها به طور طبیعی از هوا اکسیژن جذب می کنند اما گاهی شرایط طوری است که دریافت اکسیژن کافی برای بیمار امکان پذیر نیست و لازم است تا با رساندن اکسیژن به بیمار سلامتی آن را تضمین نمود.
ساده ترین روش استفاده از اکسیژن از طریق ماسک اکسیژن می باشد. که در شرایط عادی از طریق ماسک دهانی و یا از راه بینی که به آن کانول بینی می گویند (ماسک نازال) اکسیژن به بیمار رسانده می شود.
کار ماسک ارتباط بین منبع گاز اکسیژن و بیمار می باشد که به وسیله رابطی ماسک به دستگاه مانو متر متصل و با تنظیم مانومتر به اندازه لازم اکسیژن رسانده می شود. به دلیل رابطه مستقیم بین ماسک و رابط و منبع تامین کننده اکسیژن از هدر رفتن اکسیژن جلوگیری به عمل می آید. جنس آن از PVC ملایم و دارای کشی جهت تثبیت و نگهداری روی دهان بیمار می باشد.
نوعی از ماسک ها در انتهای آن کیسه ای جهت جمع آوری گاز وجود دارد که به آن ماسک اکسیژن رزوبگدار می گویند. این کیسه ذخیره مصنوعی گاز اکسیژن بوده و از هوای بازدم که به کیسه وارد می شود، ذخیره گشته و چون هنوز گرم و مرطوب است دارای مقداری از اکسیژن می باشد. البته این گاز حاوی مقداری CO2 است.
ماسک N95
به صورت کاسه ای بر روی دهان و بینی قرار می گیرد و در قسمت جلو و محل تنفس دارای فیلتری جهت جلوگیری از هوای آلوده است و دو طرف آن دارای کش برای فیکس کردن روی سر و صورت و اهرمی فلزی از جنس آلومینیوم در قسمت جلو تعبیه شده تا بتوان به راحتی آن را بر روی بینی فیکس نمود و جهت جلوگیری از آزردگی بینی ابری نازک در داخل ماسک جهت قرار گرفتن بر روی بینی نصب شده است.
ماسک سی پی آر CPR
ماسک سی پی آر یا ماسک دهانی به دهانی برای تنفس مصنوعی جهت مصدوم بکار می رود؛ بدین صورت که یک ماسک بر روی دهان مصدوم و ماسک دیگر بر روی دهان فرد کمک کننده بوسیله لوله بهم متصل می شود؛ این نوع ماسک از هر نوع آلودگی و ترشحات خونی یا استفراغ بروی بدن فرد کمک کننده جلوگیری می کند.
پ- ماسک هایی که صرفا جنبه پزشکی و تخصصی دارند
مانند ماسک های سی پپ CPAP و بای پپ NCPAP ، BIPAP ، ونچوری، بیهوشی و ماسک FFP
ماسک سی پپ CPAP و بای پپ BIPAP
هر گاه شخصی درچار آپنه شود الگویی طبیعی تنفسی تغییر می کند زیرا آپنه باعث افزایش فشار خون و حملات قلبی احتمالی می شود و در صورت ضرورت بنا بر نظر پزشک معالج از دستگاه کمک تنفسی بنام اتو CPAP استفاده می شود. این دستگاه فشار نای را همواره مثبت نگه می دارد و به بیمار کمک می کند که هنگام خواب براحتی تنفس کند و ریسک قلبی را کاهش می دهد. مقدار مورد نیاز تنفس در روز و شب توسط کاربر به دستگاه کمک تنفسی سی پاپ و بای پاپ دار بسته و در صورت تغییر تنفس دستگاه آنرا تنظیم و به حد نصاب می رساند. آپنه به معنی نیاز به تنفس و یک لغت یونانی است.
ماسک NCPAP
جهت نوزادان مورد استفاده قرار می گیرد. امکان نظارت بر فشار واقعی هوای ورودی به بینی نوزاد را ممکن می سازد. در سه سایز مختلف موجود است. در حقیقت NCPAP محفظه ایجاد فشار مثبت دستگاه است. که قابلیت تنظیم سطح آب داخل دستگاه را دارا می باشد، همچنین از انتشار گازهای خروجی از دستگاه جلوگیری به عمل می آورد و در ضمن می توان به راحتی میزان فشار بر روی دستگاه را تشخیص داد. با توجه به گیره جدا شونده می توان لوله را بر روی بینی نوزاد تنظیم و نگهداری نمود.
ماسک ونچوری VENTURI MASK
جهت تنظیم اکسیژن و اتصال به نبولایزر یا دستگاه رطوبت ساز مورد استفاده قرار می گیرد و به دو صورت تولید می شود
با درجه بندی که روی ماسک وینچوری است مقدار اکسیژن تنظیم می شود.
به صورت آداپتورهای مختلف (رنگهای مختلف تولید و هر یک از رنگ های نشانگر مقدار اکسیژن دریافتی می باشد.
لارنژیال ماسک LARYNGEAL MASK
ماسک حنجره ای که از یک لوله قابل انعطاف و یک کاف قابل باز شدن و ماسک دهانی تشکیل شده است. این وسیله را می توان به لوله دستگاه ونتیلاتور، آمبوبگ و یا سیستم های بیهوشی متصل کرد. متناسب با افراد در سایزهای مختلف تولید می گردد. بیشترین مصرف آن سایز چهار برای بزرگسال است و معمولا برای کسانی که لوله گذاری معمولی برایشان اشکال ایجاد می کند مورد استفاده قرار می گیرد.
این وسیله با نام لارنژیال ماسک ایروی، با کلمات مخفف LMA نیز شناخته می شود. پیشرفت علم پزشکی در این زمینه سبب شده است که لارنژیال ماسک کلاسیک به صورتهای جدیدتری طراحی و ارائه گردد. جنس آن از PVC گرید پزشکی است و به صورت سیلیکونی نیز تولید می گردد. از این وسیله می توان در مواقع اورژانسی جهت باز نمودن راه هوایی برای احیاء مریض استفاده کرد.
ماسکFFP ) FILTERING FACE PIECE)
که جهت جلوگیری از دریافت آنفولانزای نوع A استفاده می شود تا این ماسکها دارای دو نوع فیلتر هستند و بنابر درجات دریافت ذرات ریز معلق در هوا به درجات یک، دو و سه تقسیم می شوند. بر حسب نوع و کیفیت ماسک بین ۸۰ تا ۹۴٪ از ورود آلودگی به ریه جلوگیری می کند. طول عمر موثر این ماسکها ۴ تا ۸ ساعت است.
برگرفته از کتاب: آشنایی با دستگاه های پزشکی
نویسنده: محمد سرشار
نظرات کاربران