انواع گاز و باندهای استریل

گاز بیمارستانی

غیر از گازهای استنشاقی که در اتاق عمل مورد استفاده قرار می گیرد محصول دیگری به نام گاز که از جنس پنبه با بافت مخصوص و قطر نخ های ده، بیست، سی، چهل تولید می شود را گاز اتاق عمل می گویند که بی شک می توان گفت در هر عمل ساده جراحی تا عمل های سنگین به آن نیازی مبرم است. مرغوب ترین گازها از نخ ۲۰ و ۳۰ می باشد.

همین محصول به ظاهر ساده باید دارای فرآیندی مطابق با استانداردهای جهانی باشد تا بتوان آن را در جراحی های مختلف مورد استفاده قرار داد. معمولا گازهایی که از مواد غیراستاندارد جهت سفیدگری استفاده می شود سبب می گردد تا گاز مورد نظر در اتوکلاو تغییر رنگ داده و از مرغوبیت مطلوب برخوردار نباشد.

آیا گازهای پارچه ای همه به یک شکل و اندازه تولید می شوند؟

خیر، بنا بر ضرورت و نیاز اتاق عمل و پزشک گاز در اندازه های مختلف تولید می شود که پر مصرف ترین آن گاز ۴۴ اینچ یا ۱۰۱۰ سانتی متر می باشد که با تار و پود نخ ۲۰۲۰ یا ۳۰۳۰ تولید می شود. گاز با اندازه ۵*۵ سانت تولید و در جراحی ها کوچک و دندان پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد. گاهی بنا بر نیاز جراح و اتاق عمل گاز به صورت ۴ لایه ۶ لایه و ۸ لایه که دارای قابلیت جذب بالایی باشد تولید می گردد.

جهت برطرف کردن نیاز فوری یا عدم دسترسی به منابع استریل گاز استریل تولید می شود که در عمل های کوچک سرپایی و خانگی مصرف فراوان دارند. و امروزه بنا بر ضرورت و سرعت در اتاق عمل و جلوگیری از اسراف و مشخص بودن تعداد گاز آن را در پک های معین استریل می نمایند. در نتیجه جمع آوری و شمارش آن آسان می باشد زیرا پس از هر عمل جراحی گازها شمرده و تحویل داده می شود.

نوع نخ چه تاثیری در روند تولید گاز دارد؟

قطعا می دانید هر چقدر گاز با نخ ضخیم تر تولید شود از تعداد در کیلو کاسته و مانع جذب بیشتر مایعات می شود لذا هر چقدر نخ نازک تر و ظریف تر باشد تعداد برگ های تولید شده بیشتر و جذب آن بالاتر می رود و در عمل هایی که نیاز فوری به جذب مایعات و ترشحات هست از گازهایی بهره می برند که دارای قدرت جذب بالا باشند. معمولا گاز بانخ ۱۰ برای تنظيف بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.

گاز ایکس ری

معمولا در جراحی های داخلی و حساس گازی را مورد بهره برداری و قرار می دهند که دارای نخ حاجب باشد که اگر پس از عمل در محل جراحی باقی بماند توسط اشعه ایکس ری مشخص گردد. به این نوع گاز، گاز نخ دار یا گاز ایکس ری می گویند.

لانگ گاز

پارچه گاز که به صورت دولایه و سه لایه یا چهار لایه در اندازه های ۳۰۴۰ تا ۷۰ ۵۰ با نخ ایکس ری تولید شود، آن را لانگ گاز می گویند که جهت جراحی های مختلف و گذاردن لوازم جراحی بر روی آن مورد استفاده قرار می گیرد.

ولباند یا باند زیر گچی

کلیه باندهای زیر گچی را که مانع آسیب دیدگی و ایجاد حساسیت بعد از عمل جراحی در هنگام گچ بری مورد استفاده قرار می دهند ولباند گفته می شود. باید از مواد و الیافی تهیه شود که دارای مرغوبیت بوده از صدمه زدن به پوست و ایجاد خارش جلوگیری به عمل آورد.

باند الاستیک یا باند کشی

برای محدود کردن یا فیکس نمودن بعضی از حرکات بدنی و یا فشار معين برعضلات از باند کشی یا الاستیک استفاده می شود که در ابعاد مختلف و فشارهای متفاوت تولید می شود و بنا بر نظر پزشک ارتوپد یا فیزیوتراپیست ها از آن استفاده می شود. معمولا در پیشگیری و اختلالات وریدی و صدمات ارتوپدی و ورزشی وگاهی برای جلوگیری از اسکار به کار می رود، نوعی از باندالاستیک خود چسب بوده ولی اکثر آنها بعد از بانداژ به وسیله گیره فلزی فیکس می شود.

تامپون

برای جلوگیری از خونریزی های زیاد و بستن و محدود کردن در بعضی از نقاط بدن از تامپون استفاده می شود، پر مصرف ترین تامپون ها تامپون بینی در جراحی بینی و تامپون واژن در زنان است. تامپون به صورت حلقوی و چند لایه بوده و در متراژ ۲ متر تولید می شود و با فرو کرد آن در بینی و واژن از خونریزی احتمالی جلوگیری به عمل می آورند.

استاگینت یا ژرسه

باندهای کشی چند لایه با فشار ملایم در عرض های متفاوت و در طول ۱۰ متر تولید می شود که در جهت جلوگری از آسیب دیدگی و حساسیت های پوستی در هنگام گچ گیری و سایر کارهای ارتوپدی به کار می رود.

گاز وازلینه

قطعات کوچکی از گاز بیمارستانی تولید شده آغشته به وازلین می شود و در بسته های تک برگی استریل تا جعبه های ۳۶ پدی بسته بندی می گردد و برای سوختگی های مختلف و یا در عمل های جراحی که نیاز به عدم چسبندگی دارند مورد استفاده قرار می گیرند و با اشعه گاما استریل می شود، معمولا بافت پارچه دو زنجیر بافت بوده تا بتواند وازلین را در خود نگه دارد، وازلین باید دارای کیفیتی باشد که در درجات حرارت معمولی خاصیت خود را حفظ کرده و از رقیق شدن جلوگیری کند.

امروزه بعضی از شرکتها گاز وازلینه بصورت رول چند متری در سایزهای مختلف جهت سوختگیها تولید می کنند.

باندهای پزشکی به چند صورت تولید می شود؟

بنا بر ضرورت و نیاز پزشکی باند به چندین صورت تولید می شود، امروزه می توان گفت که اکثر باندهای تولید شده کنار بافته بوده و بعضی از آنها طوری بافته شده که می توان با کشیدن یک نخ آن را به ابعاد مورد نظر تقسیم کرد (باند شکل پذیر) بعضی از این باندها لوله ای یا حلقوی بوده که بدون درز می باشد و می توان آن را در اسرع وقت در نقاط مختلف بدن مورداستفاده قرار دارد.

برگرفته از کتاب: آشنایی با دستگاه های پزشکی
نویسنده: محمد سرشار