اتوکلاو از دو کلمه ی اتو AUTO به معنای خودکار و کلاو CLAVE به معنای قفل شونده تشکیل شده است. این دستگاه دارای یک مخزن فولادی ضد زنگ و ضد مغناطیس، با دری فولادی، واشری نسوز، قفل ایمنی، شیرهای آب بخار، سوپاپ اطمینان، فشار سنج، حرارت سنج، زمان سنج و سیستم ارت تشکیل شده است. اتوکلاوها معمولا از ۵ لیتر تا ۱۰۰۰ لیتر می تواند متغیر باشد. به طور کلی اتوکلاو جهت سترون نمودن وسائل و مواد آلوده و استریل کردن ابزار پزشکی و آزمایشگاهی در فشار و دمای بالا به کار می رود به وسیله بخار آب استریلیزاسیون انجام می گیرد. این دستگاه در قرن ۱۹ توسط یک میکروبیولوژیست فرانسوی به نام چارلز چمبرلن اختراع شد. اتوکلاوهای بزرگ بیمارستانی به صورت افقی بر روی پایه استوار است.
معمولا اتوکلاوها به دو محدوده استریل به شرح زیر می رسند:
۱- در فشار 1.5 بار، تا درجه بین ۱۲۱ تا ۱۲۳ درجه سانتی گراد.
۲- در فشار 2.5 بار، تا درجه بین ۱۳۲ تا ۱۳۴ درجه سانتی گراد.
با این وسیله می توان کلیه وسائلی که به حرارت خشک حساسیت دارند یا باعث آتش سوزی می شوند مورد استفاده قرار داد.
اتوکلاو پلاسما AUTOCLAVE PLASMA
امروزه با توجه به پیشرفت فناوری و پیدایش ابزارهای جدید مانند لاپاراسکوپی، آرتروسکوپها، آندوسکوپها، فیبرهای نوری، نیاز به دستگاهی است که بتواند در حرارت پایین و رطوبت کم این دستگاه های گران قیمت را استریل نماید.
عملکرد ایمن، بی خطر، زمان کوتاه اثربخشی بالا، قابلیت بسته بندی و نگه داری وسایل استریل به مدت طولانی و استفاده از گاز اتیلن اکساید، دستگاه اتوکلاو پلاسما را به یک وسیله مطمئن برای استریلیزاسون تبدیل نموده است.
روش استریلیزاسیون پلاسما کاربردهای فراوانی در زمینه صنایع غذایی و دارویی در جهان دارد و قابلیت اجرایی با گازهای آرگون، نیتروژن، اکسیژن، هیدروژن را نیز دارا می باشد. تاییدیه های بین المللی CE اروپا و FDA آمریکا این روش استریل را به سطح ممتازی ارتقا داده است.
زیرا یکی از مهم ترین روش ها جهت استریل شدن وسایل حتی در هنگام نمناک بودن ابزار آلات جراحی استفاده از روش پلاسماست که به صورت تخلیه کلیه گازهای درون اتوکلاو به عمل می آید و ابزارهای حساس به بخار و گرما را به راحتی می توان استریل نمود. اما با همه مزایایی که اتوکلاو پلاسما دارد معایبی نیز در کنار آن هست به غیر از قیمت بالای این دستگاه کاربر نباید زمانی طولانی در محل استریلیزاسون حضور داشته باشد و مکان مورد نظر باید دارای تهویه بسیار قوی و دودکشی به طول ۸ متر در بالای ساختمان باشد.
علاوه بر این احتمال عوارض پوستی و چشمی (کاتراکت) وخطر آتش سوزی وجود دارد. و ستهای استریل شده به علت تولید مواد سمی حداقل ۱۲ تا ۲۴ ساعت باید در هوای آزاد قرار گیرد. این عمل راندمان کار با ابزار آلات گران قیمت را که مورد نیاز است کاهش می دهد. با همه این احوالات یکی از راه های استریلیزاسیون اتوکلاو پلاسماست.
برگرفته از کتاب: آشنایی با دستگاه های پزشکی
نویسنده: محمد سرشار
نظرات کاربران