استفاده مؤثر از ضدعفونی کننده ها به عنوان بخشی از استراتژی چند گانه برای جلوگیری از عفونتهای بیمارستانی مطرح است. سطوح به عنوان جزیی از فرایند در انتقال میکروارگانیسم ها مورد توجه قرار می گیرند زیرا آنها با پوست دست در تماس می باشند.
همانگونه که این امر به اثبات رسیده که ضدعفونی سطوح، خطر ابتلا به عفونت در بیماران و یا کارکنان را کم می کند. بنابراین، استفاده از مواد ضدعفونی کننده باعث ایجاد فعالیت ضد میکروبی می شود که نتیجه آن بهبود سلامت در بیماران و کارکنان درمانی می باشد.
استفاده از ضدعفونی کننده روی سطوح غیر بحرانی(سطوح در تماس با پوست)، در بهبود شرایط بهداشتی محیط موثر می باشد، بعنوان مثال کف بیمارستان در معرض میکروارگانیسم ها مختلف قرار دارد و می تواند توسط باکتری های موجود در هوا، تماس با کفش، چرخ ها و سایر اشیاء آلوده شود. در این مطلب لیستی از محلول های ضد عفونی کننده را همراه با کاربرد آن ها شرح میدهیم.
۱-بتادین
بتادین یا محلول پوویدون آیودین یکی از محلولهای ضدعفونی کننده قوی می باشد که در پانسمان زخم ها بکار می رود این محلول دارای آنتی سپتیک جهت از بین بردن باکتری ها می باشد به دو صورت سبز و قهوه ای تولید می شود. بتادین سبز دارای ۱۰٪ آنتی سپتیک است، چون بتادین حاوی ید است لذا از ریختن بتادین بداخل زخم های حفره ای باید خودداری نمود و تنها با شستن اطراف زخم های حفره ای قناعت نمود.به بتادین قهوه ای بتادین اسکراپ نیز گفته می شود. بتادین اسکراپ جهت شستشوی دستان قبل از عمل جراحی و یا پانسمان ها به کار می رود. بتادین ۳٪ بصورت اسپری یا به صورت پماد و شیاف برای مصارف خاص تولید می شود که برطبق نظر پزشک مورد استفاده قرار می گیرد.
۲-محلول سایدکس یا گلوتارال
این محلول برای ضدعفونی کردن وسایل دندانپزشکی، جراحی، آندوسکوپی و وسایل پلاستیکی و لاستیکی مورد استفاده قرار می گیرد. برای ضدعفونی کردن باید حداقل ۱۰ تا ۲۰ دقیقه وسایل در محلول فوق غوطه ور باشد و برای استریل نمودن همان وسایل حداقل ۳ ساعت زمان نیاز است. برای جلوگیری از بو و تبخیر بهتر آن است که از ظروف در بسته استفاده شود. در کنار هر گالن یک بسته از بیکربنات سدیم وجود دارد که به آن استارتر گفته می شود. با ترکیب این بسته با گلو تورال عمل ضدعفونی و استریل انجام می پذیرد.
۳- ساولن یا ستريميد – سی
برای ضدعفونی کردن سطوح، محیط بیمارستانی، البسه و … از این محلول استفاده می شود.ساولن ترکیبی است از کلر هگزیدین و سیتریمید، که در استفاده از آن باید نکاتی را رعایت نمود.
برای رقیق نمودن آن باید به آهستگی به آن آب اضافه نمود تا از کف کردن آن جلوگیری به عمل آید.
وسایل پلاستیکی نباید بیش از نیم ساعت در آن باقی بماند.
از برخورد این محلول با چشم و گوش باید جلوگیری نمود و در صورت بروز آن باید بلافاصله با آب شستشو شود.
محلول غلیظ ساولن هر ۳۳ میلی لیتر در یک لیتر آب رقیق می شود.
این محلول دارای خاصیت ضد میکروبی میباشد.
۴- دکونکس
محلول بسیار مناسبی است جهت ضدعفونی کردن ابزار آلات جراحی وپزشکی با غلظت ۲٪ و زمان ۱۵ دقیقه می توان به نتیجه مطلوبی دست یافت.
۵- دکو سپت
این محلول جهت ضدعفونی کردن دستان به کار می رود می توان مقداری از آن را در کف دست ریخت و به مدت ۳۰ ثانیه دست ها را بهم مالش داده تا تمام سطوح دست به آن آغشته گردد. مزیت این محلول این است که برای استفاده از آن نیازی به شستشوی دست قبل از استفاده نیست و خود سبب ضدعفونی شدن دستان می گردد.
۶- اسپری سارفوسپت و سولارسپت
این وسیله توانایی بسیار سریع برای ضدعفونی کردن سطوح و ابزار آلات را در دو دقیقه دارا می باشد. کارایی بالای این محصول سبب گردیده که در مطب های دندانپزشکی مورد استقبال قرار گیرد. به خصوص اسپری بودن این وسیله سبب تسریع کار می گردد. نوعی دیگر از سارفوسپت است.
۷- الكل
از پر مصرف ترین محلول گندزدایی و ضدعفونی کننده الکل می باشد. این محلول قادر است قارچ ها و باکتری ها را از بین ببرد. از الکل می توان هم به صورت مجزا هم به صورت ترکیبی استفاده نمود. به عنوان مثال الكل را می توان با فرمالین مخلوط نموده و در شرایط خاص مورد استفاده قرار داد.
۸- فرمالین
فرمالین چه به صورت قرص چه به صورت محلول یکی دیگر از ضدعفونی کننده ها می باشد. فرمالین دارای بوی بسیار تند بوده و تنفس آن باعث آزردگی ریه می گردد. برای استفاده از قرص فرمالین جهت استریل کردن ابزار آلات باید آن را در محیطی در بسته قرار داد و با آب ترکیب نموده، گاز تولید شده سبب استریل شدن ابزار آلات می گردد. قرص فرمالین بیشتر در مطب های دندانپزشکی مورد استفاده قرار می گیرد. موارد استفاده محلول فرمالین جهت ضد عفونی کردن در بیمارستان هاو مراکز درمانی می باشد.
9-كلر
عنصری که در بسیاری از ضدعفونی کننده ها بکار می رود، در جهت از بین بردن قارچ باکتری و ویروس فعال است برای ضدعفونی کردن آب استخر یا آب آشامیدنی بکار می رود ترکیبی از آن بنام پرکلرین برای ضدعفونی کردن سبزی ها و میوه ها استفاده می شود.
۱۰- آب ژاول
ماده اصلی آن هیپوکلریت سدیم است که با درصد کمی که با آب حل می شود برای ضدعفونی کردن بکار می رود در آزمایشگاه هایی که در معرض ویروس هپاتیت قرار دارند جهت ضدعفونی کردن از آب ژاول استفاده می شود و این عمل سبب از بین رفتن قارچ، ویروس و باکتری می شود در ظروف سربسته و مات نگهداری میشود.
۱۱-فنل
این محلول ضدعفونی کننده با ۲٪ غلظت در بیمارستان ها جهت ضدعفونی کردن سطوح و ظروف آزمایشگاهی استفاده می شود.
۱۲- محلول میکروتن 10-MICRO
یکی از محلول های ضد عفونی کننده قوی جهت ابزارالات دندانپزشکی به شمار می رود که هم بصورت اسپری ۲٪ و هم بصورت محلول مورد استفاده قرار می گیرد.
برگرفته از کتاب: آشنایی با دستگاه های پزشکی
نویسنده: محمد سرشار
نظرات کاربران