ساکشن یا آسپیراتور دستگاه مکنده ای است که جهت خارج کردن خلط و مایعات از بدن بیمار به کار می رود.
Suction در لغت به معنای مکش می باشد و قدرت مکش بر حسب کیلو پاسکال (kpa) یا بار محاسبه می گردد. در جراحی های بزرگ اعم از داخلی، قلبی، ارتوپدی و … به دلیل تجمع بیش از اندازه خونابه که موجب عدم دید کافی جراح به موضع مورد نظر می شود، ساکشن نقش بسیار مهمی ایفا می کند.
موتور ساکشن وظیفه به حرکت در آوردن پمپ خلا جهت مکش می باشد که از نظر فنی به سه صورت پیستونی، روغنی، دیافراگمی به بازار عرضه می شود. نوع روغنی آن دارای قدرت بیشتر می باشد؛ اما به دلیل تبخیر روغن و ایجاد ناراحتی برای پرسنل اندک اندک جای خود را به موتورهای فاقد روغن داده است.
در مدل دیافراگمی مکش توسط یک دیافراگم لاستیکی که از یک طرف به سوپاپ و از یک طرف به شفت موتور متصل است صورت می گیرد و با بالا پایین رفتن دیافراگم مکش به وجود می آید. اما در مدل سوپاپی از بالا پایین رفتن پیستون خلا ایجاد می شود، در بالای ساکشن پیچی جهت تنظیم قدرت موتور به کار رفته است.
برای اندازه گیری میزان فشار خلا گیجی بر روی ساکشن تعبیه شده و درجه بندی آن بر اساس بار می باشد و حداکثر فشاری که می توان ایجاد کرد mmHg۱۰۰۰ ( میلی متر جیوه) است.
بزرگترین عیب ساکشن های پرتابل بی دقتی و بی توجهی در هنگام کار با ساکشن می باشد که مایعات و ترشحات پس پر شدن به داخل کمپرسور نفوذ پیدا کرده و سبب زنگ زدگی و از کار افتادگی موتور گردد.
در ساکشن های روغنی لازم است هر چند مدت یک بار روغن آن بازبینی و ترمیم شود. امروزه به دلیل نقش بسیار مهم ساکشن در عمل های جراحی و جلوگیری از ایجاد صدا در اتاق عمل از ساکشن با سیستم سانترال مورد بهره برداری قرار می گیرد. کنسول طراحی شده بر روی دیوار اتاق عمل جهت ساکشن سانترال، علاوه بر مزایای فوق هیچ گونه فضایی را نیز اشغال نمی کند و دارای قدرت و کارایی بسیار بالائی نیز می باشد.
نوعی از ساکشن جهت آمبولانس طراحی شده است که دارای باطری قابل شارژ می باشد و تا مدتی می تواند بدون اتصال به جایی مورد استفاده قرار گیرد و علاوه بر آن می توان آن را با سیستم باطری آمبولانس مورد استفاده قرار داد.
نوع تک شیشه پرتابل رومیزی آن جهت انجام ساکشن های سرپایی مورد استفاده قرار می گیرد. در مراکزی که از سیستم سانترال استفاده نمی شود از ساکشن های بسیار قوی که دارای مخازن بزرگی است؛ مورد بهره برداری قرار می گیرد. سیستم آن طوری طراحی شده است که پس از یک شیشه به طور اتوماتیک بقیه مایعات به شیشه بعدی سرازیر می شود.
امروزه در ساکشن های پیشرفته برای جلوگیری از نفوذ مایعات به داخل موتور، مدار قطع کننده و آلارم دار تعبیه شده است تا پرسنل اتاق عمل متوجه پرشدن ظروف ساکشن شوند و از ورود مایعات به داخل موتور جلوگیری به عمل آورند. بسیاری از ساکشن ها برای جلوگیری از عفونت احتمالی دارای فیلترهای آنتی باکتریال می باشند.
نوعی از ساکشن ها با قدرت بیشتر جهت لیپوساکشن به کار می رود که در جراحی های زیبایی و خارج کردن چربی های زائد و موضعی مورد استفاده قرار می گیرد. این عمل توسط لوله های استیل به نام کانول یا کانولا که دارای قطرهای متفاوتی است صورت می گیرد، بعضی از ساکشن های بزرگ اتاق عمل ظروف جمع آوری مایعات آن از جنس پلی کربنات و نشکن و قابل استریل می باشد.
برگرفته از کتاب: آشنایی با دستگاه های پزشکی
نویسنده: محمد سرشار
نظرات کاربران