0

آشنایی با دستگاه های پزشکی عمومی و رایج (فشارسنج ها)

انواع فشارسنج
بازدید 359

فشارسنج ها و انواع آن

یکی از لوازم ضروری پزشکی که در کلیه مراکز درمانی بیمارستانی، کلینیک ها، مطب های پزشکان و حتی در منازل مورد استفاده قرار می گیرد فشار سنج است. متاسفانه فشارخون، بیماری قرن است که بی توجهی به آن در هر سنینی ضایعات جبران ناپذیری ایجاد می کند.

فشار در خون سبب می شود که خون در شریان ها و اعضای بدن جاری شود و مواد غذایی را به اعضای بدن برساند و قلب که مولد فشار برای خون است به وسیله پمپاژ کردن خون به داخل شریانها ایجاد نبض می کند. فشار خون بین دو سطح حداکثری سیستول، که در زمان انقباض قلب و سطح پایین فشار دیاستول، زمان استراحت قلب است به وجود می آید. هر سیکل قلبی کمتر از ۸٪ ثانیه است که ۴٪ ثانیه فعالیت و ٪۴ قلب استراحت می کند. برای دانستن اندازه فشار خون نیاز به داشتن یک فشار سنج است.

انواع فشار سنج

۱- فشارسنج آنالوگ یا عقربه ای : فشار سنج انواع مختلفی دارد از جمله رایج ترین و معمول ترین آن فشار سنج آنالوگ یا عقربه ای است که در بیشتر مراکز درمانی از آن بهره برداری می شود که دارای یک شیر، پوآر، بگ لاستیکی، کاف پارچه ای و گیج (مانومتر) می باشد. نوعی از این وسیله شیر و پوار وگیج روی هم قرار گرفته است و نوعی دیگر جدا می باشند مانومتر یا گیج بعضی از فشارسنج ها کاملا فلزی و بعضی دیگر از جنس مواد فشرده به رنگ های مختلف می باشند و بعضی از آنها دارای ضربه گیر بوده تا در هنگام افتادن به آن صدمه ای وارد نشود معمولا گیج های فشارسنج محور است و اما بعضی از فشارسنج ها دارای صفحه چهارگوش و مربع شکل و غیر فلزی می باشند.

فشارسنج آنالوگ خود به سه صورت پرتابل، چرخدار پرتابل و دیواری عرضه می شود. بک های لاستیکی فشار سنج به صورت دو شلنگ یا گاهی تک شلنگ می باشد. رایج ترین آن دارای دو شلنگ است. موارد مهمی که در فشار سنج باید مراعات نمود عبارتند از:

در هنگام گرفتن فشار نباید کل گوشی در زیر بگ قرار گیرد و بالا زدن آستین طوری باشد که به دست فشاری وارد نکند. زیرا اعمال فشار روی سرخرگ بازویی، سبب می شود تا مقدار فشار، کاذب باشد.

برای افراد چاق باید از بازوبند بزرگتر استفاده کرد تا فشار بیش از اندازه به بازوی مریض اعمال نکند.

از موارد مهم دیگر اینکه باد کردن مجدد كاف فشارسنج به دلیل عدم اطمینان از اولین ضربه نبض سبب افزایش دیاستولی و کاهش فشار سیستولی می شود.

مارکهای موجود در بازار امروز عبارتند از ALPK2 (ژاپن)، RIESTER (آلمان) WELCHALLYN (آمریکا) MDF (آمریکا)، NORDITALIA (ایتالیا)، BOSCH(آلمان) ، KAWE (آلمان)، BEURER آلمان ، VEKTO، Brisk و  فشارسنج هایی از کشورهای چین، پاکستان، کره و می باشد.

۲- فشار سنج جیوه ای: این وسیله توسط فشار جیوه اندازه فشار خون را تعیین می کند، مخزن جیوه در انتهای دستگاه قرار گرفته و با باز نمودن شیر دستگاه و فشار هوا که از طریق پمپ که به بازوبند متصل است جیوه در لوله شیشه ای مدرج به جریان می افتد و مقدار فشار فرد مورد نظر سنجیده می شود پس از پایان کار، یا حمل آن به نقاط دیگر دستگاه فشارسنج را کمی به سمت چپ و راست متمایل کرده تا جیوه کاملا در مخزن قرار گیرد و شیر آن بسته شود.

ماندن جیوه در لوله سبب سیاهی و کدر شدن لوله می شود در صورت شکستگی یا به هر دلیلی جیوه بیرون از دستگاه ریخته شود از دست زدن به آن خود داری نموده و از استنشاق آن دوری کنید، زیرا جیوه سمی است.

این فشارسنج،به سه صورت رومیزی که دارای جعبه ی مستطیل شکل است و پرتابل پایه دار چرخ دار و دیواری، عرضه می شود کلیه ضمائم آن همانند فشار سنج آنالوگ می باشد

٣- فشارسنج دیجیتالی: پرمصرف ترین فشار سنج به خصوص در منازل فشارسنج های دیجیتالی می باشد. امروزه با توجه به استرس های فراوان، کمتر خانه ای عاری از فشار سنج است که معمولا به صورت بازوبندی و مچی عرضه می شود. برای گرفتن فشار از فشار سنج دیجیتالی باید نکاتی را رعایت نمود که در کاتالوگ های مربوطه ذکر می شود. که اهم آن آرامش و استراحت بین ۵ تا ۱۰ دقیقه و رعایت سکوت در هنگام گرفتن فشار، خوابیده (حتی الامكان) و بستن بازوبند به صورت صحیح می باشد.

برای کسانی که نابینا و بیسواد یا به هرعلت نتوانند از فشار سنج معمولی و دیجیتالی استفاده نمایند می توانند از فشار سنج دیجیتالی سخنگو استفاده نمایند. کلیه فشار سنج های دیجیتالی دارای نشانگر سیستول (SYS) ودياستول (DIA) و تعداد ضربان قلب (PUL) می باشند. علاوه بر آن دارای حافظه بوده و می توان در هر زمان به بررسی فشارهای قبلی با ذکر تاریخ و ساعت اقدام نمود

4- فشارسنج دیواری: نوعی از فشارسنج که در مراکز درمانی و مطبها مورد استفاده قرار می گیرد فشار سنج دیواری است که به دو صورت جیوه ای و مانومتری بوده، در کنار میز پزشکبه دیوار نصب می شود. بعضی از فشار سنج های آنالوگ دیواری دارای صفحه بسیار بزرگ مربعی شکل می باشند. این فشار سنج همانند بقیه فشارسنج های آنالوگ می تواندتک با دو شیلنگ باشد.

ہ- فشارسنج پایه دار: این فشارسنج بر روی پایه ای چرخدار نصب گردیده به صورت جیوه ای، عقربه ای با صفحه ای بیضوی و چهار گوش عرضه می شود پزشک معالج می تواند در حین معاینه بالینی از آن استفاده کند به دلیل قابل تحرک بودن سهولت کار را ایجاد می کند همانند بقیه فشار سنج ها می تواند تک شیلنگ یا دو شیلنگ باشد.

تنظیم فشار سنج عقربه ای

شما می توانید فشار سنج جیوه ای را تا عددی معین پمپاژ کرده و سرشیلنگ متصل به پوار را آزاد نموده به طوری که هوای داخل آن تخلیه نشود (با خمیده کردن شیلنگ و نگه داشتن آن)، آنگاه سر شیلنگ آزاد شده را به مانومتر آنالوگ وصل نموده چنانچه عدد مانومتر با مقدار جیوه فشار سنج جیوه ای یکسان باشد، مانومتر فشار سنج آنالوگ تنظیم است.

استتوسکوپ یا گوشی فشار سنج

در ابتدای قرن نوزدهم پزشک فرانسوی به نام رنه لانک گوشی را طراحی نمود که جنس آن از چوپ و سطحی صاف و فقط دارای یک دهانه بود و در معاینات بهتر می توانست صدای قلب را بشنود. گرچه قبل از آن بسیاری از پزشکان و حکيمان وسایلی مخروطی شکل که پایین آن پهن تر از بالا و قسمت بالای آن دارای سطحی صاف باشد را تجربه کرده بودند با قرار دادن قسمت دایره ای بر روی قفسه سینه، صدای قلب را بهتر می شنیدند.

همانند گوشی پینارد یا مامائی که هم برای شنیدن قلب جنین و هم برای بزرگسالان مورد استفاده قرار می گرفت. امروزه گوشی های بسیار پیشرفته و قابل اعتمادی تولید گشته است که می تواند کوچک ترین صداهای داخلی بدن را به گوش پزشک برساند

استوسکوپ از دو کلمه steth به معنای سینه و scope به معنی نمایش ترکیب بافت است.

به طور کلی استتوسکوپ به دو دسته تقسیم می شود: استتوسکوپ اکوستیک (علمی که به توليد و چگونگی انتقال امواج صدا می پردازد) و الکترونیک استتوسکوپ اکوستیک به دو صورت تولید و عرضه می شود: یکی از آنها دو سر است (dual head) که رایج ترین گوشی هاست. از قسمت ديافراگ برای شنیدن صدای بالا مانند صدای قلب و از بل برای شنیدن صداهای پایین مانند ریه استفاده می شود. نوعی دیگر استتوسکوپ یک سر(single head) می باشد.

پزشکان متخصص قلب و کاردیولوژیستها که می تواند طیف وسیعی از صداها را انتقال دهد، بیشتر مورد استفاده قرار دهد.

نوعی دیگر کوشی الکترونیک است، از آنجاییکه گوشی های آکوستیک در شنیدن صداهای ضعیف کارائی چندانی ندارند، گوشی های الکترونیکی که توانایی تقویت صداها را دارند و می توانند صداهای بسیار ضعیف را منعکس کنند به بازار عرضه شده است. استتوسکوپها یا گوشی ها گاهی دارای یک شلنگ و گاهی دو شلنگ هستند مواردی که در گوشی باید توجه داشت، اینست که سر گوشی که داخل گوش می شود از جنس لاستیک نرم و قابل انعطاف باشد. تا از نشت هوا به داخل گوشی جلوگیری به عمل آورد و در نتیجه صداهای بیرونی مزاحم شنیدن صداهای داخلی نشوند.

برای تمیز کردن گوشی می توان از الكل و آب و صابون استفاده کرد و از گذاشتن آن در محلول های ضد عفونی خود داری گردد. معروف ترین گوشی ها در بازار امروز لیتمن، ریشتر، ام دی اف، بوش، ال پی کا دو و ……….. می باشد. 

 

برگرفته از کتاب: آشنایی با دستگاه های پزشکی
نویسنده: محمد سرشار

برچسب‌ها:

نظرات کاربران

  •  چنانچه دیدگاهی توهین آمیز باشد و متوجه نویسندگان و سایر کاربران باشد تایید نخواهد شد.
  •  چنانچه دیدگاه شما جنبه ی تبلیغاتی داشته باشد تایید نخواهد شد.
  •  چنانچه از لینک سایر وبسایت ها و یا وبسایت خود در دیدگاه استفاده کرده باشید تایید نخواهد شد.
  •  چنانچه در دیدگاه خود از شماره تماس، ایمیل و آیدی تلگرام استفاده کرده باشید تایید نخواهد شد.
  • چنانچه دیدگاهی بی ارتباط با موضوع آموزش مطرح شود تایید نخواهد شد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بیشتر بخوانید