دستگاهی که بتواند عبور هوا را به داخل ریه و خارج کردن آن را امکان پذیر نماید ونتیلاتور گویند. vent به معنای حرکت آزادانه هوا یا گاز می باشد،کسانی که دچار مشکلات تنفسی هستند و کار دم و بازدم برای آنها به طور موقت یا دائم مشکل است از دستگاه ونتیلاتور استفاده می کنند و اصطلاحا به آن دستگاه تنفس مصنوعی نیز می گویند.
ونتیلاتورهای جدید و پیشرفته امروزی توسط میکروپروسسورها کنترل می شوند و کلیه اطلاعات بیمار از قبیل فشاره حجم ریه، دم و بازدم در صفحه مانیتورینگ نمایش داده می شود و در هنگام خطر احتمالی توسط آلارم ها کاربر را مطلع می گرداند.
دستگاه ونتیلاتور اکسیژن هوا را به میزان مورد نیاز بدن با هم ترکیب نموده و سپس توسط است یک بار مصرف ونتیلاتور به بیمار تحویل می دهد. قبل از تحویل هوا و اکسیژن به بیماری دستگاه توسط hemudi fire بخار آب ایجاد نموده و به صورت مرطوب از طریق مدار تنفسی که همان ست ونتیلاتور هست تنفس انجام می شود.
دستگاه ونتیلاتور در بخشهای ICU ،CCU ،NICU و اورژانس مورد استفاده قرار می گیرد. بعضی از دستگاه ها قابل حمل و پرتابل می باشند و به صورت فشار هوا یا پنوماتیک از طریق برق یا باطری نیرو می گیرد.
ونتیلاتورهای ICU بزرگ تر از پرتابل می باشد و از برق AC به طور متصل استفاده می نماید. ولی دارای باطری جهت حمل و نقل داخلی می باشد. این دستگاه ها دارای نمایشگرهای نرخ تنفس، حجم بازدم بیمار، میزان حجم در دقیقه، میزان دی اکسید کربن در بازدم (همانند کار کاپنوگراف) را دارا می باشد.
ولی در بخش NICU از ونتیلاتورهای بسیار دقیق تر استفاده می شود. زیرا باید در حجم های پایین دقت عمل بیشتری داشته باشند. ونتیلاتور بسیار دقیق در بخش نوزادان می تواند در کار تنفسی نوزادان زودرس نقش بسیار مهمی بازی کند زیرا هر گونه سهل انگاری در این بخش جان نوزادان را به خطر می اندازد.
نوعی از ونتیلاتورها با فشار مثبت می باشد که معمولا در منازل جهت درمان وقفه های تنفسی مورد استفاده قرار می گیرد. این ونتیلاتورها از طریق یک فشار مثبت پیوسته توسط ماسک به ریه بیمار اعمال می شود به خصوص بیمارانی که در هنگام خواب دچار مشکلات تنفسی می شوند.
این دستگاه سبب باز نگهداشته شدن مسیر تنفسی می گردد و از توقف تنفس جلوگیری به عمل می آورد (BI PAP).
CPAP یک فشار هوای مثبت پیوسته را هنگام دم و بازدم بیمار در مسیر تنفس فراهم کند و برای بیمارانی به کار می رود که قابلیت تنفس خود به خود را دارا هستند.
ونتیلاتورها دارای مدهای مختلف هستند تا از این طریق بتوانند خود را با نیازهای بیماران منطیق سازند، مثلا مد نامتناوب امکان حمایت کامل تنفسی برای بیمارانی که امکان تنفس خودبه خود ندارند را فراهم می سازد. در این مد دستگاه، تنفس های اجباری را در زمان های معین و تعریف شده ایجاد می کند زیرا امکان دارد در این حالت بیمار در حالت بیهوشی کامل بوده و مكان تنفس عادی را نداشته باشد.
پارامترهای تنظیمی ونتیلاتور عبارتند از TV با حجم جاری؛ یعنی حجمی که در یک دم و بازدم طبیعی وارد بدن می شود که بر روی دستگاه قابل تنظیم است.
RATE تعداد تنفس بیمار در دقیقه راگویند.
FAO2 در صد اکسیژن که از ۲۱ تا ۱۰۰ درصد قابل تنظیم است.
TI زمان بازدم
IE نسبت دم به بازدم
PEEP فشار مثبت انتهای بازدم
انواع آلارمها در دستگاه ونتیلاتور تعبیه شده است مانند آلارم کاهش و افزایش فشار، کاهش اکسیژن، آپنه (وقفه ی تنفسی) و مشکلات مربوط به دستگاه که به هر دلیلی قادر به ایجاد تنفس نباشد، اعلام خطر فعال گشته و برای جلوگیری از خفگی بیمار دریچه ایمنی ونتیلاتور باز می گردد تا از هوای اتاق استفاده کند، بیشتر ونتیلاتورها دارای سیستم ارتباطی جهت برقراری با دستگاههای جانبی خود می باشند.
کاربر یا اپراتور باید با نحوه صحیح کار با دستگاه ونتیلاتورو آلارم های آن آشنا باشد و برای جلوگیری از هر گونه اشتباهی باید آموزش صحیح کار با دستگاه را به اپراتور داد،جهت کالیبره کردن ونتیلاتور و دستگاه بیهوشی تست لانگ به کار می رود.
برگرفته از کتاب: آشنایی با دستگاه های پزشکی
نویسنده: محمد سرشار
نظرات کاربران