انواع لامپهای پزشکی و کاربرد آنها

لامپ اینفرارد (infrared) یا مادون قرمز

جهت تسکین دردهای عضلانی، مفاصل و ایجاد حرارت سطحی از امواج مادون قرمز که اصطلاحا به آن آی آر (IR) می گویند استفاده می شود.

چون اشعه مادون قرمز سبب افزایش گردش خون می شود گاهی از اوقات برای تسریع و بهبود بعضی از زخم ها با نظر پزشک معالج می توان از این اشعه استفاده نمود. تابیدن اشعه مادون قرمز برای چشم مضر است و حداکثر روزی سه بار و هر بار به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه می توان از آن استفاده کرد.

لامپ فتوتراپی

این لامپ جهت رفع زردی (یرقان) در نوزادان مورد بهره برداری قرار می گیرد در هنگام بهره برداری از این وسیله باید از چشم بند نوزاد استفاده نمود تا آسیبی به چشم وارد نکند، حدود ۶۰ سانتی متر باید مریض با لامپ فاصله داشته باشد.

بعضی از دستگاه های مجهز به ۴ تا ۱۶ لامپ فتوتراپی هستند و چون عمر لامپ مد نظر است و دستگاه های فتوتراپی مجهز به تایمر و زردی سنج است.

لامپ سیالتیک

کلیه لامپ هایی که در چراغ های اتاق عمل مورد استفاده قرار می گیرند لامپ سیالتیک گفته می شود و در وات و ولت های مختلف تولید می شود و به شکل های مختلف پاترومی ( مانند لامپ معمولی ) و سوزنی و…. مصرف دارد امکان دارد بعضی از لامپ های سیالتیک با سر جیوه ای و بعضی معمولی می باشند.

هر شرکتی بنا بر تولید چراغ های سیالتیک دارای لامپ های مخصوص به خود هستند امروزه بیشتر چراغ های اتاق عمل از سیستم های جدید روشنایی استفاده می کنند که باچراغ های اتاق عمل قدیم فرق دارد. نور چراغ های اتاق عمل رشته ای، گازی و LED هالوژن، کوارتز می باشد.

لامپ اولتراویولت (uv)

این لامپ دارای اشعه ماورا بنفش است و آن را برای ضد عفونی کردن محل کار درمانی مورد استفاده قرار می دهند، برای چشم و پوست خطرناک است و پس از نصب و روشن نمودن لامپ ها باید محل را ترک نمود و به صورت تک و دو و چهار لامپ و ثابت و سیار تولید می شود.

لامپ اشعه برای ضدعفونی کردن به کار می رود بنابراین اشعه ماورا بنفش یک عامل استریل کننده می باشد، بعضی از دستگاه ها جهت اندازه گیری عمر لامپ ها دارای تایمر می باشند، زیرا هر لامپ اولترا ویولت دارای عمر معینی هستند.

دستگاه های ۴ لامپی پرتابل بوده و جهت خنک شدن لامپ ها از فن استفاده می گردد. برای استفاده ازلامپهای UV جهت ضدعفونی کردن محل باید نکاتی را رعایت کرد از جمله اینکه قبل از روشن کردن لامپ اتاق کاملا شسته و تمیز گردد و هواکش خاموش و درز اتاق ها با چسب گرفته شود.

چون اولتراويولت به هر قسمت که بتابد ضد عفونی می کند لذا در فواصل گرمایی باید جای آن را تغییر داد بهتر است در هنگام استفاده پنجره و شیشه ها پوشیده و تاریک باشند چون نور سبب می شود اثر باکتری کشی به میزان زیاد کاهش یابد.

لامپ های ضد عفونی کننده التراويولت دارای عمر معینی هستند مانند لامپ فیلیپ، آلمان و هلند حداکثر ۸۰۰۰ ساعت و عمر لامپ های چینی ۳۰۰۰ ساعت می باشد و بعد از آن لامپ ها باید تعویض شوند برای همین بعضی از چراغ های اولتراويولت دارای تایمر جهت ثبت ساعات روشنایی لامپ هستند.

کلیه دستگاه های پزشکی که با نور رابطه دارند دارای لامپ های مخصوص به خود هستند که هرکدام از آنها دارای ولت و وات معین می باشند و بنام همان دستگاه شهرت دارند

مانند لامپ افتالمسكوپ، لارنگسکوپ، میکروسکوپ و… که خود دارای مدلهای بسیار متنوعی می باشند، چون دستگاه های پزشکی بر معیارهای خاصی طراحی و ساخته شدند لذا لامپ ها باید استاندارد همان دستگاه ها باشند و از استفاده لامپ های مشابه و غیر استاندارد خودداری گردد، زیرا از کیفیت کار کاسته و گاهی به خود دستگاه صدمه وارد می کند.

برگرفته از کتاب: آشنایی با دستگاه های پزشکی
نویسنده: محمد سرشار